Transwielkopolska Trasa Rowerowa - odcinek południowy

Południowy odcinek Transwielkopolskiej Trasy Rowerowej był logicznym rozwinięciem idei swego północnego poprzednika. O ile jednak TTR-N obfituje głównie w lasy i jeziora, o tyle TTR-S jest jego przeciwieństwem. Południowa część TTR-u to głównie bezkresne pola i cenne zabytki historii i kultury. Tutaj też mamy okazję wjechać na najwyższe wzniesienia Wielkopolski.

Trudność

ogólnie łatwo przejezdna, w przeważającej części drogi asfaltowe; umiarkowanie trudne, piaszczyste odcinki pomiędzy Turskiem i Gołuchowem oraz Antoninem i Ostrzeszowem, wymagające podjazdy do Żerkowa, pod Bałczynę i Kobylą Górę.

Co warto zobaczyć

TULCE – późnoromański kościół pw. Narodzenia NMP z 1 poł. XIII w. z drewnianą dzwonnicą z XIX w.

KOSZUTY – Muzeum Ziemi Średzkiej w modrzewiowym dworku ziemiańskim z XVIII w.

ŚRODA WIELKOPOLSKA – późnogotycki, trójnawowy kościół kolegiacki pw. NMP Wniebowziętej z 1 poł. XV w. Pomiędzy linią kolejową i obwodnicą szosy nr 11 - rozlewiska Średzkiej Strugi – obszar chronionego krajobrazu z ok. 30 gatunkami ptactwa wodnego. Dworzec kolejki wąskotorowej (linia Środa Wlkp. – Zaniemyśl).

WINNA GÓRA – kompleks pałacowo-parkowy, jeden z majątków nadanych gen. Janowi Henrykowi Dąbrowskiemu przez Napoleona. Muzeum, poświęcone pamięci generała. Barokowy kościół pw. św. Michała z 1766 r. z bogatym wyposażeniem. Neobarokowa kaplica z neoklasycznym sarkofagiem generała.

MIŁOSŁAW – późnogotycki kościół pw. św. Jakuba z 1 poł. XVII w., rozbudowany w pocz. XX w. Dawny neogotycki kościół ewangelicki z 2 poł.XIX w., w nim – Muzeum Ziemi Miłosławskiej. Neorenesansowy pałac Mielżyńskich z XIX w. otoczony XIX – wiecznym parkiem krajobrazowym w stylu angielskim, w którym stoi najstarszy na ziemiach polskich pomnik Juliusza Słowackiego (1899 r.). W pobliskiej Bażantarni – dawny zameczek myśliwski z poł. XIX w.

ŻERKOWSKO-CZESZEWSKI PARK KRAJOBRAZOWY – utworzony w 1994 r. W północnej części – fragment doliny Warty z leśnymi rezerwatami przyrody; w południowej – silnie zróżnicowany krajobraz polodowcowy, nazywany Szwajcarią Żerkowską.

ŚMIEŁÓW – klasycystyczny pałac Gorzeńskich z końca XVIII w. Wewnątrz bogata dekoracja sztukatorska i malarska. Od 1975 r. – Muzeum Adama Mickiewicza, który przebywał tu w 1831 r. Obok – park krajobrazowy z XVIII/XIX w., z zabytkową aleją lipowo-grabową, lapidarium fragmentów rzeźbiarskich, pomnikiem wieszcza oraz „ogródkiem Zosi”.

ŻERKÓW – miejscowość turystyczna o wybitnie wyżynnym charakterze. Dawny, neobarokowy kościół ewangelicki z 1904 r., obecnie nieczynny. Barokowy kościół pw. św. Stanisława z 1 poł. XVIII w. z bogatym rokokowym wyposażeniem. W miejskim parku ośrodek profilaktyczno-rehabilitacyjny z wybudowanym w czasie okupacji basenem kąpielowym.

JAROCIN – ratusz podcieniowy z XVIII/XIX w., m.in. siedziba Muzeum Regionalnego. Kościół pw. św. Marcina z pocz. XVIII w., pierwotnie późnogotycki, po przebudowie barokowy. Charakterystyczny zegar słoneczny. Neogotycki pałac Radolińskich z poł. XIX w. Obok – park krajobrazowy z XIX w. ze stawem, amfiteatrem oraz pozostałościami zamku średniowiecznego. Nieopodal – ruina gotyckiego kościoła szpitalnego pw. Świętego Ducha z 1 poł. XVI w. Kompleks obiektów sportowych z krytą pływalnią.

PLESZEW – miasto nad Nerem, kiedyś słynące z szewców. Pośrodku czworobocznego Rynku – ratusz z 1 poł. XIX w. Na placu Kościelnym – kościół pw. Ścięcia św. Jana Chrzciciela z XV w. Na peryferiach miasta – obiekty sportowo-rekreacyjne: stadion, amfiteatr, kemping i letni basen kąpielowy.

TURSKO – Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej w późnobarokowym kościele pw. św. Andrzeja z 2 poł. XIX w. Trójnawowa bazylika z kwadratową wieżą, wewnątrz wyposażenie klasycystyczne i cel pielgrzymek: cudowny obraz MB Turskiej – ludowy drzeworyt kolorowany z 2 poł. XVIII w.

GOŁUCHÓW – park dendrologiczny - największe arboretum w Polsce i największy park krajobrazowy w Wielkopolsce. W nim – renesansowy zamek z poł. XVI w., przebudowany w 2 poł. XIX w. przez Izabellę z Czartoryskich Działyńską w stylu zamków nad Loarą. Na południe od wsi – Zalew Gołuchowski z kąpieliskiem, ośrodkiem wypoczynkowym, kempingiem i przystanią żeglarską. Nieco dalej w lesie – największy w Wielkopolsce głaz narzutowy.

JEDLEC – szachulcowy kościół pw. św. Floriana z poł. XVIII w. z drewniana wieżą, zwieńczoną barokowym hełmem.

KALISZ –miasto uważane za najstarsze w Polsce od chwili odkrycia nazwy „Kalisia” w materiałach pisanych z II w. n.e., autorstwa uczonego Klaudiusza Ptolemeusza. Pierwotnie osada handlowa na Szlaku Bursztynowym; w Polsce Piastów jeden z największych ówczesnych grodów; prawa miejskie od 1257 r. Do II wojny światowej duże wpływy protestantyzmu i judaizmu. Rozkwit handlowy miasta w XV i XVI w. Wraz z powstaniem Księstwa Warszawskiego – kolejny okres rozwoju, przerwany dopiero totalnym zniszczeniem miasta przez wojska pruskie w 1914 r. Pozycje obowiązkowe do zwiedzenia: Główny Rynek z ratuszem, Sanktuarium św. Józefa, katedra pw. św. Mikołaja, Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego, baszta „Dorotka” z fragmentem murów obronnych, najstarszy w Polsce park miejski, zespoły klasztorne: franciszkański i jezuicki (ten ostatni z największą w Europie polichromią iluzjonistyczną) oraz zabytkowy cmentarz, usytuowany za dawną miejską rogatką.

DROSZEW – drewniany kościół pw. Wszystkich Świętych z 2 poł. XVIII w. z dachem krytym gontem. Na miejscowym cmentarzu – wysoki, drewniany krucyfiks ze scenami Męki Pańskiej, grupą pasyjną oraz Adamem i Ewą – dzieło znanego rzeźbiarza ludowego, Pawła Brylińskiego.

LEWKÓW – klasycystyczny pałac Lipskich z końca XVIII w., gruntownie odnowiony. Bogata dekoracja stiukowa, wewnątrz – malarska.

OSTRÓW WLKP. – szachulcowy kościół poewangelicki, obecnie katolicki pw. NMP Królowej Polski z 2 poł. XVIII w., z neoromańską wieżą z poł. XIX w. Wystrój barokowy z ciekawymi, 2-kondygnacyjnymi balkonami. Na płd.-wsch. – monumentalny, neoromański kościół farny pw. św. Stanisława z pocz. XX w. z ciekawym wyposażeniem, od 92 r. kontrkatedra diecezji kaliskiej. Warto także obejrzeć: zabytkowy cmentarz farny oraz budynek dawnej synagogi z poł. XIX w. Dla chętnych – nowoczesne kino „Komeda” oraz park rekreacyjno – wypoczynkowy „Piaski-Szczygliczka”.

TRZCIELINY – Trzcielin - największy ze stawów, wchodzących w skład Parku Krajobrazowego „Dolina Baryczy”, utworzonego w 1996 r. dla ochrony stawów rybnych oraz podmokłych łąk i lasów.

ANTONIN – drewniany, klasycystyczny pałac myśliwski z 1 poł. XIX w. Oryginalne, trzykondygnacyjne wnętrze z dachem wspartym na kolumnie-kominie. Salon muzyczny im. F. Chopina na pamiątkę pobytu wielkiego muzyka – częste koncerty, także połączone z rajdami rowerowymi!

OSTRZESZÓW – warto zobaczyć: wysoką basztę z fragmentem średniowiecznych murów obronnych, kościół farny pw. NMP Wniebowziętej z XIV w., barokowy klasztor pobernardyński z XVII w., modrzewiowy kościół pw. św. Mikołaja z poł. XVIII w. oraz ratusz z 1840 r. Ciekawe Muzeum Regionalne.

PARZYNÓW – drewniany kościół pw. św. Mikołaja z 2 poł. XIX w. Elementy wyposażenia renesansowe.

KOBYLA GÓRA – 284 m n.p.m., najwyższe wzniesienie Wielkopolski. Metalowy, pomalowany na niebiesko, „Krzyż Wielkopolski” o wysokości 20 m – pomnik przełomu tysiącleci z 1999 r.

PÓLKO – okazały, drewniany kościół odpustowy pw. Narodzenia NMP „Na Pólku” z pocz. XVIII w.

SIEMIANICE – neoromański kościół pw. św. Idziego Opata z 2 poł. XIX w., z kryptą grobową rodu Szembeków. W parku krajobrazowym – pałac, siedziba Leśnego Zakładu Doświadczalnego Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.