Oś suportu

Suport - montowany do mufy suportowej ramy to oś z łożyskami do której jest przymocowana korba z ramionami i pedałami. Mówiąc prościej suport to oś do której są przymocowane za pośrednictwem korby pedały. Technicznie rzecz biorąc oś suportowa jest ściśle powiązana z mechanizmem korbowym.

Obecnie jest stosowanych kilka typów suportów rowerowych:

Klasyczny

Jest to suport w oparty na klasycznym łożysku w które możemy swobodnie rozebrać i wymienić każdy z elementów osobno. Rozwiązanie to pierwszym momencie wydaje się być dobre ze względu na łatwość serwisowania lecz system konusów i kontr nie dawał nigdy idealnie obracającej się korby a w dodatku łatwo się rozregulowywał. Takie suporty możemy spotkać w starszych rowerach każdego typu połączone z korbami na klin lub kwadrat. Został wyparty na początku lat 90. Ciekawostką jest że firma Shimano mimo że w starszej serii XTR m900 zastosowała pakiet nowszej generacji to w 1996r. wróciła do klasycznej konstrukcji. W efekcie czego suport z serii XTR to jeden z niewielu klasyków na wielowypust (tutaj Octalink).

Kompakt

Konstrukcja oparta o tzw. łożyska maszynowe. Na oś założone są nierozbieralne łożyska wykonane w całości w fabryce. Pomiędzy nimi występuje tuleja która ma za zadanie minimalną kasację luzu na łożyskach. Serwisant w tym przypadku nie ustala luzu na pakiecie, bo tak możemy też mówić o suporcie, a gdy pojawi należy wymienić cały suport. Taka konstrukcja występuje do dziś. Na początku wszystkie osie były zakończone połączeniem na kwadrat lecz czasem firmy zaczęły prowadzić badania nad sztywnością  oraz efektywności. Wynikiem tych badań jest wielowypust. Dzięki zastosowaniu nowego typu połączenie można było zwiększyć średnicę łożysk oraz samej osi, pojawiły się też drążone osi. Rozróżniamy dwa główne typy wielowypustów:

• Octalink - patent firmy Shmano.  w korbach z wyższych grup występuje Octalink V2 a w niższych V1. Należy uważać aby nie pomylić ich ponieważ nie są ze sobą kompatybilne a „wbicie ” na siłę korby automatycznie spowoduje jej nieodwracalne zniszczenie. Shimano nie sprzedało nikomu jednak patentu na Octalink przez co suporty jak i korby pasujące pod ten standard produkuje samo.
• ISIS. Jest to ogólnodostępne rozwiązanie wielowypustu w połączeniu korba-oś, stworzone po tym jak Shimano nie sprzedało swojego patentu innym. Ten system jest wykorzystywany przez wiele firm takich jak Truvativ, Dartmor, Accent, Race Face, FSA. 

Pakiet do korb ze zintegrowaną osią

Trzecią odmienną grupą są pakiety do korb ze zintegrowaną osią (np. Shimano, GXP, PressFit, PressFit30). W uproszczeniu można powiedzieć że są to same łożyska maszynowe. Na łożyskach nie ma żadnego elementu który mógłby kasować luz a sam suport ogranicza się do łożysk wbitych w miskę suportową. Rozwiązanie miało za zadanie przybliżyć łożyska do korb a w efekcie czego zwiększyć sztywność. W tym celu sama oś ma też bardzo dużą średnicę . Wszystko to wymusiło na konstruktorach zastosowanie łożysk o bardzo duże średnicy a jednocześnie o relatywnie małych kulkach. W efekcie czego suport jest bardzo wrażliwy na zabrudzenie i mało wytrzymały. Uproszczenie całego systemu jest standard nazwany BB30. Rozwiązanie polega umieszczeniu łożysk bezpośrednio w samej ramie oraz zwiększenie średnicy osi aż do 30mm. Jest to kolejny krok w walce o sztywność i lekkość układu. 

Mocowanie suportu.

Wciskane

Na przestrzeni ostatnich stu lat rowery były wytwarzane przez różnych producentów, którzy opracowywali swoje własne standardy nie zawsze są ze sobą kompatybilne. Ofiarą takiego zjawiska jest właśnie suport, który w różnych miejscach na ziemi był zakręcany inaczej.

Pierwszym typem są wbijanie misek suportowych w ramę. Ten rodzaj połączenia wykorzystywany jest w rowerach bardzo starych. Ze względu na słabe wykonanie miski potrafiły wypaść i system ten został zastąpiony gwintem.

Na gwint

Wbijane bieżnie zostały zastąpione z czasem przez wkręcane i tutaj powstały 3 standardy:

Najpopularniejszym standardem jest niewątpliwie  BSA który występuje w prawie wszystkich rowerach. Gwint włoski możemy spotkać głównie w rowerach właśnie z Włoch, aktualnie głównie szosówkach.

I znowu wciskane - BB30, Press-Fit

Co ciekawe w ostatnich latach wbijane w ramę miski suportowe możemy z powrotem oglądać  w rowerach z najwyższej półki. Najpierw był Cannondale, później Specialized, z czasem opracowano ogólnodostępny standard BB30 - wciskanych w mufę łożysk maszynowych, dostosowanych do mechanizmów korbowych z osią o średnicy 30 mm.  Z czasem kolejni producenci dostosowywali standard do siebie i tak obecnie firma SRAM ma GXP Press Fit oraz Press Fit 30, a Shimano Press-Fit.

Generalnie - nowy wciskany standard łożysk jest dedykowany do ram kompozytowych.

Standardy wciskanych łożysk suportu

Długość osi Suportu

Długość osi suportu jest parametrem wynikającym z budowy korby dlatego gdy idziecie do sklepu po nowy pakiet należy wziąć ze sobą stary lub sprawdzić jego parametry.

Szerokość mufy suportowej

Jest to parametr ramy konieczny przy wyborze suportu. Do najbardziej popularnego rozmiaru należy 68mm. Taką mufę można spotkać  zarówno w rowerach szosowych jak i górskich. Innym, mniej popularnym rozmiarem jest 70mm, taki rozmiar świadczy o tym że mufa jest pod system włoski. Spotkać go można głównie we włoskich rowerach szosowych. Korb ze zintegrowaną osią stosuje się specjalne podkładki pomiędzy miski suportu a ramę ponieważ każda z korb stworzona jest pod mufę 73mm. Aktualnie ze względu na technologię budowy ram coraz bardziej popularny staje się standard

 Maciek Wolak