Jaki wybrać rozmiar koła?

Najlepszy, a zarazem najprostszy wynalazek człowieka – koło, jest podstawą wszelkich form transportu lądowego.  Od początku istnienia cyklizmu, jako podstawowy jego atrybut, koło przeszło niezliczoną ilość modyfikacji i aż trudno uwierzyć, że zaledwie sto lat temu ludzkość raczyła się wątpliwą przyjemnością jazdy na ciężkich stalowych obręczach, z których wiecznie zsuwały się wykonane z jednolitej masy gumowej "opony".

Na szczęście my nie musimy już odkrywać Ameryki i możemy skorzystać z wieloletniego doświadczenia konstruktorów i zawodników. Współczesny rynek oferuje szeroki asortyment tak, aby sprostać oczekiwaniom wszystkich klientów. Wiele osób pada niestety ofiarą zbyt dużej różnorodności i gubi się w rozmaitych rowerowych specyfikacjach.

Jednym z aspektów wyboru roweru, który sprawia trudności, jest dobór wielkości koła. Rozmiar koła niejako definiuje styl jazdy, jaki zamierzamy uprawiać. O ile jeszcze kilka lat temu wybór był prosty (28” dla trekingu i szosy, 26” – dla MTB), o tyle dziś wchodząc do sklepu jesteśmy zmuszeni rozważyć dodatkowo opcję 27,5” oraz 29”. Po przedstawieniu przez sprzedawcę szeregu hipotetycznych wad i zalet każdego z rozwiązań zazwyczaj opuszczamy sklep z lekkim poirytowaniem.

Jak wybrać odpowiedni dla siebie rozmiar koła?

To pytanie jest w zasadzie jednym ze składowych pytania „jakiego roweru potrzebuję?”. W pierwszym etapie należy określić, czy zamierzamy dojeżdżać rowerem do szkoły lub pracy w warunkach miejskich, czy planujemy aktywny wypoczynek, czy jednak mamy sportowe zacięcie.

Warto wspomnieć, że rozmiar kół może być opisany, których identyfikacja może nastręczać trudności. Najpopularniejszym rozmiarem jest 26” (26 cali wraz ze standardową oponą), którego obręcz ma średnicę 559mm. Koła 28” (700C) i 29” charakteryzuje dokładnie taka sama średnica obręczy (622mm), a różnica w nazwie wynika z innej grubości opony standardowej, stosowanej w pomiarze. Rozmiar 27,5” (650B) również mierzony jest wraz z oponą standardową (obręcz takiego koła ma 585mm średnicy).

Większe koła charakteryzują się mniejszym kątem natarcia, co wpływa na łatwiejsze pokonywanie przeszkód i umożliwia podjeżdżanie z większą prędkością. Ponadto duże koła mają większą powierzchnię kontaktu z podłożem, dzięki czemu rower prowadzi się pewniej. Zaletami mniejszych kół jest zwrotność, dynamika (przyspieszenie), niższa masa i bardziej uniwersalne zastosowanie.

Większe koło - zalety

• mniejszy kąt natarcia = łatwiejsze pokonywanie przeszkód
• większy kontakt z podłożem
• większa szybkość

Mniejsze koło - zalety

• zwrotność,
• dynamika (przyspieszenie),
• niższa masa
• bardziej uniwersalne zastosowanie.

Rowery miejskie - 26" lub 28"

Jeśli szukamy roweru miejskiego, praktycznie nie ma znaczenia jaki rozmiar koła wybierzemy. Rowery miejskie wyposażone są w koła 26” lub 28”, a różnica w użytkowaniu jednej lub drugiej opcji sprowadza się do delikatnej przewagi większych kół w pokonywaniu poprzecznych przeszkód (np. niewielkich krawężników). Duże koła mają również nieznaczną przewagę na podjazdach, jednak w warunkach miejskich nie będziemy raczej narażeni na długotrwałą wspinaczkę, więc nie będziemy w stanie odczuć róznicy.

Rowery szosowe - 28" (700C)

Rowery szosowe to typowe maszyny do „połykania kilometrów”. Ze względu na priorytet prędkości, w konstrukcjach tego typu stosuje się wyłącznie superlekkie koła w rozmiarze 28” (700C o średnicy 622mm), które dodatkowo lepiej pochłaniają drobne nierówności nawierzchni. Sportowa geometria, aerodynamiczna pozycja, specyficzny układ przełożeń i cienkie opony o niemal zerowym oporze toczenia pozwalają na rozwijanie dużych prędkości niewielkim nakładem energii. Ciekawostką jest fakt, że w wiekowych modelach „szosówek” można spotkać koła typu 700B o średnicy obręczy równej 630mm (a więc o 8mm większej od obecnie stosowanych 700C).

Rowery górskie - MTB - 26", 27,5" i 29"

Głównym sprawcą zamieszania związanego z rozmiarem kół w kolarstwie górskim jest nikt inny, jak sam Gary Fisher. Za jego sprawą koła o średnicy 622 mm na stałe zagościły w MTB. Konserwatywne środowisko sportowe z początku sceptycznie spoglądało na wymysł Gary’ego. Nowy standard rodził się w bólach, ze względu na brak sprzętu w odpowiednim rozmiarze. Na rynku „wielkiego koła” istniały bowiem wyłącznie ramy, obręcze i opony trekingowe, które były zbyt ciężkie i zupełnie nie przystosowane do ścigania. Odrębny problem stanowił brak wsparcia producentów amortyzacji.

Kamień rzucony przez Garego Fishera zdołał jednak wywołać lawinę. Gdy tylko pierwsi zawodnicy startujący na „twentyninerach” zaczęli wygrywać zawody, temat „wielkiego koła” podchwyciły media, a po niedługim czasie huczało już w całym rowerowym świecie. Techniczne wsparcie dla nowego standardu znalazło się szybciej, niż komukolwiek mogłoby się marzyć. Aktualnie każdy szanujący się producent rowerów ma w swojej ofercie modele „29-er”.

Rozmiar 29” to jednak nie koniec rewolucji. Zdaniem wielu zawodników, pomimo ewidentnych korzyści wynikających ze stosowania dużych kół, rowery o takiej konstrukcji są zbyt mało dynamiczne i mniej zwrotne. Wątpliwości zawodników doprowadziły do powstania kolejnego standardu – 650B (27,5”), który prawdopodobnie okaże się w przyszłości złotym środkiem MTB.

26" czy 29" ?

Większość osób zastanawiających się nad zakupem roweru staje przed wyborem - rower górski na kołach 26" czy na 29" ? Nie ma co się dziwić - patrząc na ofertę firm - gdzie ilość modeli na dużych kołach powoli zaczyna dorównywać liczbie rowerów na standardowych kołach. 

Poniżej przedstawiamy zebrane wady i zalety rowerów z kołami 26" i 29".

Podsumowanie - jakie wybrać koło ?

Kwestia rozmiaru koła jest skomplikowana, ale dzięki dokładnemu rozpoznaniu własnych potrzeb, na pewno uda nam się dokonać właściwego wyboru.

Kobietom polecamy raczej zakup roweru z kołami o średnicy 559 mm (26"), natomiast wysokim mężczyznom, pragnącym brać udział w maratonach – 27,5” lub 29”. Jeśli planujemy zakup roweru do najcięższych odmian MTB lepiej jest pozostać przy klasycznym rozmiarze 26”. Jeśli jesteś mężczyzną średniego wzrostu, planujesz kupić rower górski do rekreacyjnych przejażdżek wokół miasta, a czasami na wypady w góry - wybierz 26"

Jeśli rozważamy zakup roweru miejskiego, w zasadzie nie ma znaczenia, jaki rozmiar koła wybierzemy – najlepiej wykonać rundę testową wokół sklepu, aby dobrać najbardziej ergonomiczne rozwiązanie.

Tomasz Olszak