Kupowanie roweru to niełatwa sprawa... Postaramy się w jednym artykule przedstawić całą skondensowaną wiedzę na temat wybierania roweru. Osoby zainteresowane zgłębieniem wiedzy na temat konkretnych zagadnień sprzętowych (np. typ roweru, osprzęt, hamulce, amortyzator...) odsyłamy do artykułów dotyczących danego tematu (dział sprzęt). Dzięki temu unikniemy przedzierania się przez drobiazgowo opisane tematy takie jak np. typy hydraulicznych hamulców tarczowych czy tez rodzaje amortyzatorów.
Poradnik ten jest przeznaczony dla początkujących rowerzystów.
Zanim przystąpimy do zakupu musimy pomyśleć do czego będziemy wykorzystywać nowy pojazd. W zależności od tego warunku, możemy wybrać typ roweru i jego klasę.
Obecnie możemy spotkać się z kilkunastoma rodzajami rowerów. Szczegółowo ten temat omawiamy w dziale sprzęt/ rodzaje rowerów. W 90% przypadków będziemy jednak wybierać pomiędzy czterema typami rowerów:
Podana poniżej specyfikacja jest tylko orientacyjna. Nie ma wyraźnej granicy między modelem górskim a miejskim, czy też trekkingowym. W pewnych zakresach pojęcia te pokrywają się. Wystarczy, że do modelu górskiego dołożymy błotniki, światełka, bagażnik a już będzie to nasz miejski rower, na którym również możemy wyruszyć w wielomiesięczną wyprawę. Jak widać z tego zestawienia najbardziej uniwersalnym modelem jest ... właśnie model "górski" - zawsze możemy go przekształcić w miejski, trekkingowy, a nawet po sporych modyfikacjach w szosowy (fitness).
rower górski (MTB) | rower miejski |
---|---|
rower trekkingowy | rower szosowy |
---|---|
W codziennie dostarczanym do naszego domu stosie reklamówek supermarketów możemy znaleźć oferty podobne jak na zdjęciu obok. Niska cena zachęca niewątpliwie do kupna takiego sprzętu, ale czy na pewno będzie to dobry zakup dla nas i zaoszczędzimy pieniądze ?
Na pierwszy rzut oka pokazany rower wygląda przyzwoicie, ale reprezentuje on jednak, tak zwaną klasę "makrokesz". Określenie pochodzi od nazwy jednej z pierwszych sieci supermarketów, które rozpoczęły sprzedawanie tanich rowerów w Polsce.
Rowery tego typu są wykonane z najniższej jakości podzespołów, najczęściej wykonanych z plastiku, lub ciężkiej stali. Hamulce są nieskuteczne, a przerzutki często się rozregulowują. Nie jest to oczywiście regułą, ale jeśli chcemy mieć niezawodny rower, na którym moglibyśmy jeździć bez obaw zarówno w mieście jak i w górach kupmy rower w sklepie rowerowym, gdzie możemy liczyć na pomoc przy kupowaniu oraz na późniejszy serwis.
Poniżej znajduje się bardziej szczegółowe porównanie roweru zakupionego w supermarkecie i markowego roweru kupionego w sklepie rowerowym
"makrokesz" | Markowy | |
---|---|---|
Ogólna charakterystyka | Określenie pochodzi od nazwy supermarketu i oznacza zupełnie najtańszy sprzęt. Rower taki jest oferowany przez wiele super- i hipermarketów. Cena jest bardzo atrakcyjna - od 200 zł. | Rower jest złożony z komponentów markowych (np przerzutki Shimano, obręcze Mavic, łańcuch Wippermann, korby SRAM), ale jako całość jest firmowany przez jedną firmę. Cała sztuka polega bowiem na takim połączeniu elementów różnych producentów, żeby rower działał bez zarzutu. Sprzedawany praktycznie tylko w sklepach rowerowych. |
Cena za model bez amortyzatora | 250 zł - 500 zł | 600 zł - 8.000 zł |
Cena za model z amortyzatorem | 400 zł - 900 zł | 1.000 zł - 30.000zł |
Rama |
|
|
Hamulce |
plastikowe, lub wykonane z metalowej blachy oblanej plastikiem. Typ:
|
tylko i wyłącznie metalowe, bez żadnego plastiku. Typ:
|
Przerzutki | najtańsze wersje Shimano SIS, Tourney (TY-xx) lub podróbki (np. ZIS, Qilong, Saiguan, Peak) . Z tyłu jest 5, 6 lub 7 przełożeń (odpowiednio daje to 16, 18, 21 biegów). Czasem można spotkać 8. | Shimano (od grupy Tourney i Altus), SRAM. Standardem jest 8 przełożeń z tyłu (24 biegi), w wyższych klasach 9 i 10 |
Dźwignie hamulców na kierownicy (klamki) |
plastikowe | metalowe |
Pedały | plastikowe | metalowe (czasem w tańszych wersjach plastikowe) |
Mechanizm korbowy (przednie koło zębate) | stalowa, oblana plastikiem | aluminiowa, czasem łączone ze stalą. W najlepszych modelach ramie korby jest puste w środku (technologia Shimano Hollowtech) |
Manetki zmiany biegów na kierownicy | najtańsze wersje Shimano (dźwignia na górze kierownicy), lub podróbki np: Saiguan, Peak |
Shimano, SRAM Praktycznie nigdy dźwignia zmiany biegów nie występuje nad kierownicą) |
Wspornik siodła | stalowy | aluminiowy, lub stalowy |
Wspornik kierownicy | stalowy, klasyczny | aluminiowy a-head - taki wspornik nie posiada regulacji wysokości, ale za to łatwo reguluje się ewentualne luzy na łożyskach.(czasem w tańszych wersjach klasyczny, stalowy) |
Obręcze | stalowa chromowana, coraz częściej aluminiowe | wyłącznie aluminiowe, wielokomorowe |
Przykładowe marki
|
Podróbki nawiązują do nazw znanych marek. Przykład poniżej, a w prawej kolumnie oryginalne nazwy
|
|
Wniosek: Jeśli absolutnie nie możesz wydać więcej niż 600-700 zł, kup lepiej używany rower markowy. Jeśli zaś zależy Ci na nowym rowerze na którym będziesz chciał jeździć bez kłopotu i obawy, że cały czas coś się psuje - idź do sklepu rowerowego, który ma fachową obsługę oraz serwis.
Osprzęt to wszystko, co jest przypięte do ramy i niezbędne do prawidłowego działania roweru. Najważniejsze w rowerze są komponenty odpowiedzialne za napęd: przerzutki, dźwignie zmiany biegów, hamulce, łańcuch, zębatki (kaseta i korba), oraz piasty.
Prawie 90 % światowego rynku osprzętu należy do japońskiego potentata - Shimano. Konkurencją dla niego jest SRAM, oraz produkująca podzespoły głównie do rowerów szosowych firma Campagnolo.
Firmy grupują swoje produkty w tzw. grupy osprzętu . (np Shimano XTR, Alivio, Acera, Tourney, SRAM XX, X.5). Jest to zbiór części pochodzących od jednego producenta, mający podobną wytrzymałość, dokładność i wykończenie. Stosowanie osprzętu z tej samej grupy lub "sąsiadującej" zapewnia według producentów niezawodne i precyzyjne działanie wszystkich mechanizmów. W praktyce oczywiście można (w pewnych granicach) mieszać części pochodzące z różnych grup osprzętu, a nawet od różnych producentów. Przyjęło się że na grupę osprzętu składają się:
czasami dodatkowo grupa może zawierać:
Zastosowanie/Poducent | Shimano | SRAM |
---|---|---|
Wyczyn, zawody
(najdroższy wariant) |
XTR Saint Deore XT |
XXI X01 XX X.0 X.9 |
Wyczyn, zawody - rowery ekstremalne |
Zee Saint |
|
Sport, Teren | SLX (Hone) Deore LX Deore |
SRAM X7.0 |
Teren, Turystyka | Alivio Nexus Alfine |
SRAM X5 |
Miasto, Rekreacja
(najtańszy wariant) |
Acera Altus Tourney |
SRAM X4 SRAM X3 |
Zastosowanie/Poducent | Shimano | Campagnolo |
---|---|---|
Wyczyn | Dura-Ace Ultegra |
Record Chorus |
Zaawansowany | Ultegra Shimano 105 Shimano Sora |
Centaur Veloce Mirage |
Amator | Shimano Sora Shimano Tiagra |
Mirage Xeon |
Pamiętajmy jednak że to są tylko zalecenia producenta. Rower z przerzutką Acera lub nawet Altus może przejechać niejedną wyprawę rowerową podczas której przejedzie tysiące kilometrów. Wyższa (i droższa) grupa osprzętu wcale nie oznacza dłuższej żywotności (a nawet jest wręcz przeciwnie!).
Jak się posługiwać tabelą ? Oznaczenie modelu osprzętu szukajmy na: tylnej przerzutce, przedniej przerzutce, mechanizmie korbowym, hamulcach oraz czasem na dźwigniach biegów i hamulców. Niedoświadczony użytkownik nie jest w stanie sprawdzić jakiej klasy jest łańcuch, kaseta tylna oraz piasty.
Więcej o grupach i poszczególnych komponentach przeczytasz w dziale Przeznaczenie grup Shimano »
Przykłady podzespołów rowerowych oraz ich oznaczeń.
Czytaj także |
---|
Temat właściwego doboru ramy roweru jest dokładnie omówiony w osobnym artykule: Jaki dobrać rozmiar ramy do roweru? » |
W dobrym sklepie rowerowym sprzedawca doradzi nam jaki wybrać rozmiar roweru (a właściwie ramy). Poniżej zamieszczamy parę porad jak samemu ustalić, czy wybrany rower jest odpowiedni dla nas.
Generalna zasada - musi nam się dobrze siedzieć na rowerze. Sylwetka, którą przyjmiemy powinna być wygodna. Pamiętajmy że w droższych modelach roweru są montowane wsporniki kierownicy typu A-head, które nie mają możliwości regulacji wysokości (albo w bardzo niewielkim zakresie)!
Czytaj także Jaki dobrać rozmiar ramy do roweru? »
Obecnie większość produkowanych rowerów jest typu "górskiego" na kołach o rozmiarze 26". Rowery trekkingowe i miejskie i szosowe maja koła o rozmiarze 28"(700C). Jeśli przewidujemy, że przede wszystkim będziemy jeździć po asfaltach - dobrym wyborem będą koła o większym rozmiarze. Niestety ponieważ - jak już wcześniej wspomnieliśmy - rowery typu trekkingowego i szosowego nie są zbyt popularne - również ich ceny są odpowiednio wyższe.
Rozmiar 26" jest bardziej uniwersalny - jeśli założymy terenową oponę - możemy śmiało ruszać w góry, jeśli zmienimy ją na cieńszą oponę bez bieżnika (patrz niżej) - nie będzie stawiała oporu na asfalcie.
Rozmiar 29" - to nowy standard koła w rowerach górskich. Roweru z takimi kołami powinny szukać osoby wyższe (ponad 180 cm wzrostu) oraz ci rowerzyści, którzy zdają sobie sprawę z ich zalet i wad. Rowery na kołach 29" (czasami także określane jako 29er) mają większą powierzchnię styku z podłożem - przez co łatwiej go będzie zahamować. Większe koło oznacza też większą stabilność jazdy oraz możliwość pokonywania większych przeszkód (schodów, progów, kamieni, zwalonych pni drzew). Wadą rowerów 29er jest z kolei większa waga oraz mniejsza sterowność.
Zasada jest prosta - im opona grubsza tym bardziej amortyzuje i stawia większy opór, im cieńsza - tym komfort jest mniejszy, ale również opory toczenia są mniejsze i mniej wysiłku musimy włożyć w pedałowanie.
Wybór zależy od nawierzchni po której się będziemy poruszać. Jeżeli będzie to asfalt - zamiast grubych opon z agresywnym bieżnikiem lepiej wybrać cieńsze z minimalnym bieżnikiem o szerokości 1.5 - 2.0 cala. tzw."slickami"
Jeśli przewidujemy czasami jazdę po szutrze (lasy, drogi szutrowe, ścieżki w parkach) , dobre będą tzw. semi-slicki - opony gładkie na środku z agresywnym bieżnikiem po bokach. Dzięki takiej konstrukcji opony będzie ona stawiała minimalny opór przy jeździe po asfalcie, a na szutrze, lub w miękkim terenie lekko się zapadnie i wystający po bokach bieżnik "chwyci" się nawierzchni.
Więcej o oponach przeczytasz w dziale sprzęt/koła »
Dawniej ramy rowerów produkowano ze zwykłej stali. Obecnie stosuje się specjalną wysokogatunkową stal, aluminium, kompozyty i różne inne nietypowe stopy (tytan, magnez). Większość kupujących pierwszy raz rower myśli że aluminium będzie o wiele lepsze niż stal - rower będzie ważył mniej i będzie bardziej wytrzymały. Nic bardziej mylnego - aluminium nie jest wcale lepsze, jest po prostu inne. Ma inne właściwości - ani lepsze, ani grosze. Co do wagi: ramy dobrych producentów ze stali Cro-Mo ważą mniej niż aluminiowe !. Faktem jest, że takie ramy również więcej kosztują...
Stal | Aluminium | Włókno węglowe (karbon) | |
---|---|---|---|
Kiedy najpopularniejszy materiał do wyrobu ram rowerowych. Obecnie stosuje się wyłącznie stopy. Najtańsze rowery mają ramę zrobioną ze stali "Hi-Ten" (High Tensile Steel) - jest to zwykła stal konstrukcyjna o podwyższonej zawartości węgla. Dobre ramy są wykonane ze stopu Cro-Mo (stal z domieszka chromu i molibdenu). Obecnie stal jest w odwrocie - wykorzystuje się ją paradoksalnie w najtańszych i najdroższych konstrukcjach. |
Obecnie najpopularniejszy materiał. Samo aluminium jest lżejsze od stali, ale mniej wytrzymałe, dlatego średnice rur maja większy przekrój. Najpopularniejszy stop to Alu 7005 T6 (numer oznacza proporcje zawartości składników). Droższe ramy są zrobione z bardziej wytrzymałego Alu 6061 T6. Cechą charakterystyczną ram aluminiowych jest ich duża sztywność - jest to zarazem wada i zaleta. Wadą będzie gdy rower na takiej ramie nie ma widelca amortyzowanego - każdą nierówność będziemy dobrze czuli. |
Bardzo przyszłościowy materiał. Dzięki odpowiedniej obróbce materiału można nadaj jej pożądane właściwości - z jednej strony dobrze tłumiące drgania, a z drugiej mającą odpowiednia sztywność. | |
|
|
|
|
|
|
|
Więcej na ten temat przeczytasz w dziale Ramy rowerowe »
Jaką ramę wybrać? W rowerach klasy cenowej do ok 3000 zł nie mamy za wielkiego wyboru - w zupełnie najtańszych konstrukcjach (do 300 zł) będzie to zwykła stal, a w tych droższych będzie to aluminium. Wybierając aluminiową ramę miejmy na uwadze, że jest ona sztywniejsza - i jeśli nie będziemy mieli amortyzatora przedniego odczujemy to podczas jazdy po terenie i dziurawych drogach.
Czytaj także Jaki dobrać rozmiar ramy do roweru? »
Od kilku lat hitem w supermarketach są hamulce tarczowe w rowerach za jedyne 300-400 zł. Zanim pomyślimy o zakupie takiego roweru zastanówmy się czy kupimy samochód z hamulcami wykonanymi z plastiku. Słowem mówiąc - co jak co, ale ten element roweru musi być dobrej jakości. Na każdym rowerze zjeżdżając z górki bez problemu osiąga się prędkości rzędu 40-50 km/h. Co się stanie jeśli te "wspaniale" hamulce zawiodą ?
Możecie sami łatwo sprawdzić w sklepach ( np. internetowych) że w miarę sensowny hamulec tarczowy to wydatek minimum 300 zł. Więc jak to możliwe że rower za 400 zł jest wyposażony w takie cudo ? Niemożliwe - po prostu nie można tego nazwać hamulcem. Poza tym zastanówcie się - po co hamulec tarczowy ? - w rowerze do 500 zł służy tylko i wyłącznie dla szpanu. Tego typu hamulec ma sens jeśli jeździmy rowerem po ścieżkach górskich i uwielbiamy długie zjazdy, lub startujemy w wyścigach. Tak naprawdę dobre hamulce typu V-brake będą o wiele lepsze niż taka "tarczówka" za kilka złotych.
Więcej na temat hamulców rowerowych przeczytasz w dziale sprzęt/hamulce rowerowe »
Główną funkcją amortyzatora przedniego nie jest wbrew pozorom podwyższenie komfortu jazdy, ale bezpieczeństwa. Podobnie jak w samochodach i motorach to właśnie zawieszenie odpowiada za stały kontakt przedniego koła z nawierzchnią. Koło, które znajduje się w powietrzu po wybiciu się z przeszkody - np. kamienia nie służy do niczego rowerzyście - ani nie można zmienić nim kierunku jazdy, ani nie można zahamować.
Podobnie jak hamulce tarczowe amortyzatory - a właściwie coś co wygląda na amortyzator - weszły do standardu rowerów typu "makorokesz". I znowu podobna uwaga - sensowny amortyzator przedni kosztuje minimum 150 zł, a tylny 200 zł (za sama sprężynę i tłumik, do tego trzeba dodać koszt ramy - minimum 600 zł). To co jest montowane w rowerach w cenie do ok 600 zł to nie jest amortyzator, ale raczej tzw. "bujak" - posiada owszem sprężynę (najczęściej) amortyzującą, ale o tłumieniu możemy zapomnieć. A do tego służy amortyzator - do tłumienia nierówności terenu. Jeśli mamy mało pieniędzy - wybierzmy rower bez amortyzatora, jazda na tanim i kiepskim widelcu może się skończyć tragicznie...
W amortyzator przedni warto zainwestować gdy mamy ramę aluminiową - poprawi to komfort jazdy.
Więcej o amortyzatorach przeczytasz w dziale sprzęt/amortyzator »
Manetki to nasza dźwignia zmiany biegów. Dzięki nim możemy wybierać odpowiednie przełożenie do jazdy pod górę, po płaskim, lub w dół z dużą prędkością. Do wyboru mamy manetki:
Żadne nie jest gorsze, ani lepsze - wybór jest kwestią przyzwyczajenia i gustu.
Więcej o manetkach przeczytasz w artykułach:
Wspornik jest elementem łączącym kierownicę z widelcem oraz - za pośrednictwem sterów - z ramą. Typ wspornika wynika bezpośrednio z typu użytych sterów. Do wyboru mamy dwa rodzaje wsporników:
a) Wspornik ahead (a-head)- bez możliwości regulacji wysokości, za to łatwiejszy w regulacji luzów
b) Wspornik klasyczny - z możliwością regulacji wysokości, ale luzy powstałe na sterach (łożyskach) sa trudniejsze do likwidacji
Generalnie w lepszych rowerach stosuje się wsporniki typu ahead, a w rowerach z niższej półki klasyczne
Wspornik ahead | Wspornik klasyczny |
Wspornik kierownicy przeznaczony do sterów "ahead" |
Wspornik kierownicy przeznaczony do sterów zwykłych |
Więcej o wspornikach przeczytasz w dziale Sprzęt/Wspornik kierownicy »
Siodełko - niektórzy wolą szerokie, miękkie tzw. kanapy. Nie jest to jednak regułą - mniejsze i twardsze siodełka powodują z kolei mniejsze otarcia.
Błotniki - lepsze są pełne, które zakrywają prawie połowę obwodu koła - tylko takie skutecznie chronią przed błotem. Dobre są wykonane z kompozytów - wyginają się w dowolnym kierunku i wracają do swojego położenia. Unikajmy blaszanych modeli.
Oświetlenie - bardzo ważny element bezpieczeństwa. Na tył polecamy czerwoną lampkę pracującą w dwóch trybach - ciągłym i przerywanym, a na przód mocna lampkę LEDową. Więcej na ten temat dowiesz się w dziale Sprzęt/Oświetlenie »
Dzwonek - drobiazg, ale ułatwia jazdę po zatłoczonych ścieżkach rowerowych.
Koszyki na bidon - najlepiej co najmniej dwa - w jednym będzie czysta woda, w drugim np. sok
Podnóżek - przyda się, gdy nie będzie możliwości oparcia roweru
Licznik - nie jest niezbędny, ale informacje o ilości przejechanych kilometrów i aktualna szybkość będzie nam uprzyjemniała jazdę i pozwoli nam na lepsze orientowanie się w terenie. Czytaj także: Jaki kupić licznik rowerowy »
Wszystko pięknie, wiemy już dlaczego nie należy kupować roweru w markecie oraz na co zwracać uwagę przy zakupie. W większości jednak przypadków i tak decydująca jest ... CENA ROWERU. Spróbujmy sobie podzielić rowery wg cen.
800 zł to niewiele jak na rower. Absolutne minimum to ok 700 zł. W tej cenie możemy kupić rower jednej z dwóch dużych sieci sklepów sportowych (Decathlon i Go Sport) , lub najtańsze modele polskich producentów.
W tej grupie musimy się spodziewać:
Mając 1000 zł możemy już wybierać wśród kilkunastu modeli kilku firm. W dużej mierze będą to jednak najtańsze modele produkowane przez daną firmę.
W tej grupie możemy oczekiwać:
Czytaj także: Jaki kupić rower górski do 1000 zł »
1500 zł to już kwota, za którą można kupić rozsądny rower, który będzie nam długo służył. W tej również cenie kupimy najtańszy model (oparty na komponentach najniższej klasy) dobrej marki - np Meridę Jednak patrzmy nie tylko na markę, ale również na komponenty.
W tej grupie możemy już oczekiwać:
Czytaj także: Jaki kupić rower górski do 1500 zł?
Kwota taka wystarczy już maniakowi, aby kupić dobrej jakości rower stanowiący bazę - w którym w przyszłości można będzie wymieniać osprzęt na lepszy. Tutaj również pojawiają się pierwsze hydrauliczne hamulce tarczowe
Już za 2500 zł mamy dobrej marki Giant'a z amortyzatorem i dwoma hamulcami tarczowymi, dokładając 800 zł mamy podobnego Treka lub Specialized'a. Dalej jest jeszcze lepiej ... Przy 5500-6000 zł zaczyna się sfera dobrych rowerów z pełną amortyzacją. Gdzie jest granica... ? Ceny katalogowe zazwyczaj kończą się w okolicach 25.000-30.000 zł. Za rower.
Jak widać prostej odpowiedzi na to pytanie nie ma. Na naszych łamach będziemy zamieszczać sukcesywnie opisy kolekcji najbardziej popularnych w Polsce marek: