Tarcze hamulcowe

Hamulce tarczowe wymagają, by w rowerze znalazło się zarówno mocowanie dla zacisku hamulca tarczowego oraz by koło, a dokładniej piasta koła była przystosowana do zamontowania tarczy hamulcowej w jednym ze standardów – Center Lock lub International Standard na  6 śrub.

Aktualnie obowiązują dwa standardy mocowania tarcz hamulcowych:

Center Lock

Jest to standard (35 mm) promowany przez Shimano, w którym to tarcza hamulcowa przykręcana jest do piasty nakrętką taką samą jaka stosowana jest do kaset napędów. Potrzeba do tego specjalny klucz oraz odpowiedniego rodzaju tarcze hamulcowe, które mają centralny pająk. Montaż takich tarcz jest prosty i szybki, stosowane są zwłaszcza przez zawodowe grupy kolarskie, które często podróżują samolotami i wymagane jest zdejmowanie tarcz, by były one zawsze idealnie proste. Tarcze te jednak są trudniejsze w produkcji  przez co są drogie. Dodatkowo na niekorzyść przemawia ich wysoka masa.

International Standard

Drugi standard to IS (44 mm BCD) – mocowanie na 6 śrub, to najbardziej popularny standard. Tarcza to prosty wycięty kawałek ze stali, w którym na środku przewidziano 6 otworów na śruby, chociaż zdarzają się też wersje z aluminiowymi pająkami, które mają lepiej odprowadzać ciepło i zmniejszać masę, a także powodować „pływanie” tarczy w wysokich temperaturach. Tarcze takie przeważnie przykręca się śrubami typu TORX, nie na gniazda typu HEX (imbus), które łatwiej obrobić. Piasta ma sześć specjalnych otworów. Tarcze są lekkie, łatwe w produkcji prze co tanie. Montaż nie jest trudny, a trwa dłużej niż w przypadku Center-Lock. Dobrze, by śruby były pokryte specjalnym preparatem typu Loctite, który zabezpiecza gwinty przed odkręcaniem się.

Adaptery Center Lock - IS

Istnieją także adaptery, które pozwalają na montaż tarcz w standardzie IS 6 śrub do piast, które mają mocowanie tylko Center Lock. Takie adaptery do swoich kół dodają w standardzie znani producenci jak DT-SWISS czy Mavic. Jest także możliwość zakupu osobno takich adapterów, jednak nie jest to niski koszt. Nie jest to także lekkie rozwiązanie, ale za to proste i skuteczne. Tarcze na 6 śrub są znacznie tańsze od tych na Center Lock

Grubość tarcz hamulcowych.

Standardowo tarcze hamulcowe mają 2 mm grubości, jednak producenci w celu zminimalizowania masy stosują nawet takie o grubości 1,8 czy 1,7 mm. Gdy grubość tarczy spadnie o 1 czy max. 2 mm zalecana jest wymiana tarczy na nową!

Średnica tarcz hamulcowych

W zależności od roweru i jego przeznaczenia stosuje się różne średnice tarcz hamulcowych. Dostępne są rozmiary: 140 mm, 160 mm, 180 mm i 203 mm (odpowiednio nazywane w amerykańskich jednostkach metrycznych 5”, 6”, 7” i 8”).
W rowerach typu XC (cross-country) najczęściej stosuje się tarcze hamulcowe o wielkości 160 mm z przodu i z tyłu, chociaż w rowerach zawodniczych, zwłaszcza u lekkich osób stosuje się czasami w celu redukcji masy roweru tarczę 140 mm. W ostatnim czasie ze względu na rozwój maratonów MTB i turystyki górskiej, rowerem wjeżdża się w coraz cięższy teren i wymagana jest większa skuteczność hamowania, dlatego z przodu często montuje się tarcze o wielkości 180 mm.

Większe tarcze, np. 203 mm stosuje się wyłącznie do specjalnie zaprojektowanych amortyzatorów przednich, które są przystosowane do takiej wielkości tarcz – to głównie w dyscyplinie DH (downhill) czy FR (freeride). W rowerach enduro czy all-mountain często spotyka się tarczę 180 mm zarówno z przodu jak i z tyłu.

Bezpośrednio z wybranym rozmiarem tarczy hamulcowej związany jest wybór odpowiedniego adaptera zacisku hamulca tarczowego. Czy to w standardzie PM czy w IS  – należy stosować się bezwzględnie do zaleceń producenta, ponieważ różnego rodzaju adaptery istnieją zarówno do zacisków przednich jak i tylnych, które powodują odpowiednie umieszczenie zacisku, tak by cała powierzchnia robocza okładzin hamulcowych obejmowała tarczę.

Przeprowadzając testy długości drogi hamowania z użyciem większych tarcz hamulcowych wykazano, że istotnie zmniejsza się ona przy zastosowaniu tarcz wielkości 180 mm w miejsce 160 mm – są to różnice ponad 15%. I jeszcze więcej zyskujemy przy tarczy 203 mm. Różnice w wadze nie są tak duże, by nie rozważyć zmiany wielkości tarcz w przypadku, gdy wyczuwamy zbyt małą siłę hamowania. Wcześniej tylko należy sprawdzić, czy amortyzator przedni pozwala na zamontowanie tak dużych tarcz oraz uzbroić się w odpowiednie adaptery do zacisków hamulców tarczowych.